Sint Anna en Maria in Sint Bernardushof

(Dagblad van het Noorden, woensdag 7 april 2004)

Door Wim Jassies

TENTOONSTELLING


Naam: Addyerth & Fredericus,
Aduard en Klein Aduard.
Waar: Kloostermuseum Sint Bernardushof.
Adres: Hofstraat 45, Aduard.
TeI(fax: 050-4032109.

ADUARD - Sint Anna staat dit jaar centraal in de thematentoonstelling in het kloostermuseum Sint Bernardushof in Aduard. Sint Anna was ooit het cisterciënzer vrouwenklooster in Sint Annen, bij Ten Boer. Anna was de moeder van Maria, een vrouw met wie vooral de cisterciënzer monniken een bepaalde band hebben. In het museum staat derhalve pontificaal het bijzonder fraaie Mariabeeld uit de rooms-katholieke kerk van Zuidhorn. “Fantastisch dat we het hier hebben staan”, zegt een glunderende Davien Vonk van de Stichting Kloostermuseum St. Bernardushof.

Met kunst- en vliegwerk is de expositie min of neer op tijd ingericht. Anderhalve maand was haar en haar enthousiaste club medewerkers gegeven. Aanvankelijk was het namelijk de bedoeling dat in het museum en in de voormalige ziekenzaal (kloosterkerk aandacht zou worden besteëd aan de ziekenzorg van de monniken.

Toen bekend werd dat de Rijksgebouwendienst dit jaar vrij ingrijpende onderhoudswerkzaamheden aan dit historische gebouw gaat verrichten, werd besloten die expositie een jaar uit te stellen. “Ja, toen moesten we op zeer korte termijn iets anders bedenken”, zegt Davien Vonk. “Juist op dat moment werden we gebeld door Peter Offers uit Hoofddorp en die is opgegroeid in Sint Annen. Hij vertelde dat hij bij opgravingen interessante dingen had gevonden die met het klooster te maken hadden. We zijn er op een avond bij zijn ouders in St. Annen naar wezen kijken. In één woord: prachtig!”

Vervolgens is er, zoals ze het verwoordt, anderhalve maand lang als paarden gewerkt om ‘t een en ‘t ander goed geëxposeerd te krijgen. “Het lijkt zo simpel”, zegt ze, “maar er komt heel wat bij kijken.” Daarbij had ze het geluk dat de stad-Groningse studente geschiedenis Caroline Arends zich als stagiaire had gemeld en dat een beroep kon worden gedaan op vormgeefster Akmar Nijhof uit Groningen. “Het is toch fantastisch dat we steeds weer een beroep op dit soort deskundigen kunnen doen”, juicht ze bijna.

Nonnenklooster

De eerste fundamenten van het Aduarder klooster werden in 1192 gelegd. In 1340 zocht Addyerth van Thyum contact met de toenmalige abt van dit klooster, Fredericus Gaaykinga. Ze wilde op haar landgoed een nonnenklooster. Na goedkeuring van de paus werd het onder het gezag van het Sint Bernardusklooster in Aduard gesteld. Aanvankelijk werd het Klein Aduard genoemd, maar al snel Sint Anna of Sint Annen.

Het bijzondere van dit klooster was onder meer dat het het enige Groningse vrouwenklooster was dat door een abdis werd geleid. De nonnen leidden er een rustig bestaan. Er waren gemiddeld veertig nonnen. Het werk op het land werd gedaan door conversen (lekebroeders). Aan het eind van de zestiende eeuw, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, werd het klooster geplunderd; in 1594 gingen bij de Reformatie alle kloosters in Groningen op slot. Dat in Aduard werd, op de ziekenzaal na, met de grond gelijk gemaakt.

Opening tijden: tot 1 november van dinsdag tot en met zaterdag van 10 tot 17 uur en zondag van 13 tot 17 uur; groepsbezoek op afspraak.

(Foto ontbreekt: Stagiaire Caroline Arends bekijkt een van de vitrines met voorwerpen uit het voormalig klooster.
© Jan Willem van Vliet
)

Terug naar inhoudsopgave April