Het afgelopen weekeinde streken zes lepelaars neer in de buurt van Den Ham
© Jan Willen van Vliet
(Op achtergrond kerkje van Harkema. Tipgever: Johan Dik, red.)
(Dagblad van het Noorden, dinsdag 18 maart 2003)
Door Wim Jassies
DEN HAM - Her en der in het Westerkwartier, Noord-Groningen en Noord-Friesland duiken ze op: lepelaars. Deze zo - door zijn snavel - aansprekende vogel is op weg naar zijn broedgebied; in vrijwel alle gevallen een van de waddeneilanden. De lepelaar, die zijn nest op de grond heeft, heeft in de loop van de jaren ontdekt dat op de waddeneilanden eigenlijk geen natuurlijke vijanden als vos en bunzing voorkomen.
Dit zijn namelijk dieren die zich een eitje of kuiken van de lepelaar goed laten smaken. Maar, voor ze naar hun broedgebieden gaan, doen de lepelaars zich in Noord-Nederland nog één keer te goed aan een stevig maaltje, bij voorkeur stekelgaars. Dit lepelarenlekkernijtje komt in grote aantallen in sloten en plassen voor. Vandaar dat groepen lepelaars gezien worden in de buurt van Aduard en Den Ham, bij Winsum, in de polder Breebaart (Termunten) van de Stichting Het Groninger Landschap, in de Ezumakeeg, een aantrekkelijk natuurgebied van Staatsbosbeheer even ten zuiden van Oostmahorn, of in de Westerhornerpolder in Grijpskerk.
Het afgelopen weekeinde streken zes lepelaars neer in de buurt van Den Ham
© Jan Willen van Vliet
(Op achtergrond kerkje van Harkema. Tipgever: Johan Dik, red.)
De lepelaars hebben er dan al een trektocht van zo'n royale vierduizend kilometer op zitten. Net als zovele andere vogels overwinteren ze in natuurgebieden in West-Afrika. Via een tussenstop in een nationaal park in Zuid-Spanje, zo ongeveer halverwege, vliegen ze in enkele weken naar de waddeneilanden om daar te broeden. Maar voordat ze hun laatste kilometers afleggen over de Waddenzee, willen ze nog snel even op krachten komen. Op de een of andere manier weten ze namelijk dat de temperatuur van het zeewater nog te koud is voor hun waddengenot, de garnaal. "Daarom", weet Otto Overdijk van Natuurmonumenten Schiermonnikoog, "zoeken ze een plekje uit zo dicht mogelijk bij hun broedgebied om bij te tanken."
Overdijk heeft overigens de eerste broedpaartjes op Schiermonnikoog al gezien. "Elke dag zie je er meer", zegt hij. "Er zijn al paartjes die met nestelen zijn begonnen. De lepelaarexpert overweegt daarom om met ingang van volgende week de kwelder op het eiland af te sluiten voor publiek. Op deze manier moet verstoring worden voorkomen. Schiermonnikoog telde vorig jaar maar liefst 240 broedpaartjes lepelaar en was daarmee de grootste broedkolonie van deze vogel in West-Europa.