(Dagblad van het Noorden, donderdag 6 maart 2003)
LUTJEGAST - Kievitten, grutto's en tureluurs. De herauten van de lente strijken de komende tijd neer op het Groninger platteland om te paren. Natuurvereniging De Eendracht in Lutjegast werpt zich op als beschermheer van de broedvogels. Luit Hoeksema, boer en één van de oprichters van De Eendracht, legt uit hoe je anno 2003 met uitgekiend agrarisch beheer legsels kunt redden.
"Kijk hier ligt onze boerderij", zegt Hoeksema, terwijl hij op een kaart wijst waarop te zien is hoe verschillende percelen zich in elkaar weven. Dat is wat de provincie voor ogen heeft met mozaïk-beheer. Een landinrichting waarbij gebieden met verschillende eigenschappen, die elk een bepaald aantal broedvogels herbergen, in elkaar overgaan. Slagen de boeren er in om voldoende eieren te sparen, dan krijgen zij daarvoor subsidie van de overheid.
Deelnemers leren vogels herkennen en nesten lokaliseren. Aan de hand daarvan wordt een inventarisatieboekje gemaakt. Bioloog Ernst Oosterwold was de eerste die beginjaren tachtig, de populatie van broedvogels in kaart bracht. Hij schreef het rapport 'perceelbescherming voor weidevogels'. Boeren uit de omgeving dragen daaraan graag hun steentje bij als dit in hun bedrijfsvoering past.
Vanuit deze gedachte werd begin jaren negentig een experiment begonnen, waarbij agrariërs van de provincie subsidie ontvingen voor het redden van broedsels. Hoeksema: "Dit kun je doen met relatief kleine ingrepen. Bijvoorbeeld door te wachten met het in de wei sturen van schapen of het later bemesten van het land."
Het bleef aanvankelijk echter bij een vingeroefening, want in het huidige Programma Beheer van de overheid heeft dit experiment het veld moeten ruimen voor mozaïekbeheer. Nestbescherming, een uitgestelde maaidatum voor bepaalde gebieden, het aanpassen van perceelsranden en het gebruik van ruige mest vallen onder deze paraplu. Eén en ander vraagt echter wel om meer structuur en die wens werd vervuld met de oprichtinj van natuurvereniging Eendracht in 1997. In het algemeen kun je stellen dat de samenwerking zijn vruchten afwerpt, zegt Hoeksema. "Wij hebben een fraai gebied in handen dat verhoudingsgewijs veel weidevogels telt. Met name grutto's, die elders steeds minder voorkomen vinden hier vaak een broedplaats. De kunst is echter om ook bijzonder kritische vogels die uit het landschap zijn verdwenen - zoals de zwarte stern - terug te halen. En ja, die is hier inmiddeIs weer in de buurt gesignaleerd.'"
(Foto ontbreekt: Luit Hoeksema, boer en één van de oprichters van natuurvereniging De Eendracht. Achter hem het weidevogelgebied.
© Omke Oudem)