Wierdendorp Niehove wordt archeologisch monument (Uit: Nieuwsblad van het Noorden, vrijdag 28 april 2000)
Bewoners kunnen straks geen zwembaden aanleggen.
NIEHOVE - Het wierdedorpje Niehove is al een beschermd dorpsgezicht. In de toekomst gaat die bescherming mogelijk nog verder. Of beter gezegd, dieper, de bodem in. De Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek heeft zestien wierden in de gemeenten Zuidhorn en Winsum uitgekozen die ze wil aanwijzen als archeologisch monument. Bijzonder is dat daar twee hele dorpen bij zitten, Niehove en Ezinge.
Van onze verslaggeefster
KARIN ZWAAN
Gisteravond waren in Niehove alle grondeigenaren, ongeveer honderd, door de gemeente uitgenodigd om over de plannen te worden voorgelicht. Volgens J. de Jong van de ROB hoevende bewoners niet bang te zijn dat ze straks niets meer mogen. "Alleen als je een zwembad in je tuin wilt aanleggen heb je een probleem." Er mag tot zo'n zestig centimeter diep gewoon in de tuin gespit worden. Tot die diepte verwachten de deskundigen weinig archeologische vondsten. "In die laag is toch altijd al veel gefröbeld", verk1aarde De Jong. Voor agrarisch gebied gelden strengere normen.
Binnen die 60-centimetergrens is het volgens de Rijksdienst ook nog mogelijk funderingen aan te leggen voor bouwwerken. Wie een bouwvergunning aanvraagt heeft straks wel altijd ook een rnonumentenvergunning nodig. De ROB is enkele jaren geleden begonnen met een zoektocht naar in de jaren zestig vergeten bodemschatten. "Het Middag-Humsterland viel daarbij erg op. We denken dat het in aanmerking komt als een werelderfgoedstuk. Je denkt dan misschien eerder aan pyramides en zo, maar je moet je realiseren dat dit landschap door de eeuwen heen is gecreëerd door de mensen die er samen woonden en leefden."
In Niehove, een ovale 400 meter hoge wierde van 250 bij 285 meter, zijn op een afgegraven deel potscherven gevonden die aantonen dat er 200 jaar voor Christus bewoning was. De zestien wierden, zeven in Zuidhorn en negen in Winsum zijn de krenten uit de pap in het gebied volgens De Jong. Op dit moment vallen slechts acht archeologische terreinen, allen rond Aduard, onder de monumentenwet.
Ongeveer vijftien inwoners van Niehove waren gisteren aanwezig. Zij kunnen individueel ook nog een hoorzitting bij de gemeente, die eind dit jaar met een raadsbesluit moet komen. Dat gaat in de vorm van een advies naar de staatssecretaris van Cultuur. Die beslist uiteindelijk over de aanwijzing van de bodemschatten als monument. Wethouder R. Hielema heeft het gevoel dat de mensen in Niehove er weinig problemen mee hebben. "Ze wonen al in een beschermd dorpsgezicht. Velen hebben daar bewust voor gekozen."
In totaal zijn 130 eigenaren betrokken bij de zeven genomineerde wierden in de gemeente Zuidhorn. Het gaat behalve om Niehove-centrum orn Frytum, Aalsum, Selwerd-Oost, Kenwerd, Mentemaheerd en Korhorn. In de gemeente Winsum staan het wierdedorp Ezinge en de wierden Oostum, EzingeZuid, Suttum-Oost, Zuiderweg-Noord, Zuiderweg-Zuid, Zuiderweg-Oost, Beswerd-Zuid en Beswerd-Noord op het lijstje.