CISTERCIËNZERS
Butler, Lionel Medieval Monasteries of Great Britain London: Michael Joseph Ltd. 1983
Knowles, D. The Monastic Order in England Cambridge University Press 1950
Lucet, B. Les codifications cisterciennes de 1237 et de 1257 Paris 1977.
McGuire, B.P. Frienship and Community The Monastic Experience 350-1250, Cistercian Publications Inc., Michigan, 1988.
Platt, Colin. The Abbeys and Priories of Medieval England London: Secker and Warburg, 1984.
Platt, Colin. Medieval England London: Routledge and Kegan Paul, 1978.
Zarnecki, G. The Monastic Achievement London 1972
Southern, R.W. Western Society and the Church in the Middle Ages The Pelican History of the Church (Penguin Books, part I), 1986
Winter, F. Die Cistercienser des nordöstlichen Deutchlands Gotha 1868
Lekai, J.L. De orde van Citeaux, Abdij Achel 1980
Bredero A.H. Cluny et Citeaux au douzieme siecle l'Histoire d'une controverse monastique, Holland University Press 1985
Bernard van Clairvaux Een God om lief te hebben, Kokkampen/Averbode1997
Bernardus van Clairvaux Maria, genade-aquaduct van God, Brugge1991
Acland, James H. Medieval Structure: The Gothic Vault University of Toronto Press, 1972
Aubert, M. L'architecture Cistercienne en France, Paris 1947.
Bilson, J. The Architecture of the Cistercians, Archeological Journal, London 1909
Branner, R. Burgundian Gothic Architecture London 1960
Braunfels, Wolfgang Abendländische Klosterbaukunst Dumont Buchverlag, Köln 1978
Clemen, P. Die Klosterbauten der Cistercienser in Belgien Berlin 1916
Dimier, M.-Anselme Recueil de plans d'eglises cisterciennes, Paris 1949 en 1967 (supplement).
Dom Gregor, Die Kapelle bei dem Klosterpforte Cistercienzer Chronik 1921 dl. 33. nr. 388
Dom Gregor, Die Pforte und die Aussengebäude Cistercienzer Chronik 1922 dl. 34, nr. 397 en 399
Edelmaier, R. Das Kloster Schönau bei Heidelberg Ein Beitrag zur Baugeschichte der Cisterzienser, Heidelberg 1915
Fernie, E. The Architecture of the Anglo-Saxons London 1983
Gilyard-Beer, R. Abbeys London: Her Majesty's Stationary Office, 1984.
Meer, F. van der Atlas de l'ordre Cistercien Amsterdam 1965.
Oxford, A.W. Guide to Fountains Abbey W. Harrison & Son, Ripon 1932
Oxford, A.W. The Ruins of Fountains Abbey, Oxford University Press 1926
Peers, C. Rievaulx Abbey HMBCE, 1986
Price, Lorna The Plan of St Gall in brief University of California Press 1982
Platt, C. The Monastic Grange in Medieval England, London 1969
Brinkhof et al. (ed.) Liturgisch woordenboek Roermond 1958-1962
Klauser, T. A Short History of the Western Liturgy, Oxford 1969.
Gneuss, H. Hymnar und Hymnen im Englischen Mittelalter Tubingen 1968
Jones, C. (red.) The Study of Liturgy London 1978
Robert Taft, S.J. The Liturgy of the Hours in East and West Minnesota 1986
Pfaff, R.W. Medieval Latin Liturgy A select bibliography, Toronto Press 1982
Bath, B.S. van De agrarische geschiedenis van West-Europa 500-1850, Utrecht 1960
Dolberg, L. Sterben und Begräbnis eines Cisterciensers Studien und Mitteilungen aus dem Benediktiner und dem Cistercienser Orden 1898
Dolberg, L. Cistercienser Mönche und Conversen als Landwirthe und Arbeiter Studien und Mitteilungen aus dem Benediktiner und dem Cistercienser Orden 1892
Platt, C. The Monastic Grange in Medieval England, London 1969.
Fry, T. The Rule of St Benedict The Liturgical Press, Collegeville, Minnesota 1981
Matarasso, P. The Cistercian World, Monastic Writings of the Twelfth Century, Penguin Books 1993
Choisselet, D. en Vernet, P. Les Ecclesiastica Officia Cisterciens du XIIème Siècle, Reiningue 1989
Palmer, F.P. Zisterzienser und ihre Bücher, Die mittelalterliche Bibliotheksgeschichte von Kloster Eberbach in Rheingau, Regensburg 1998
Reinecke, H. e.a. (red.) Buchmalerei der Zisterzienser: kulturelle Schätze aus sechs Jahrhunderten, Stuttgart 1998
Zaluska, Y. L’Enluminure et le scriptorium de Cîteaux au XIIe siècle, Citeaux 1989.
Frontinus-Gesellschaft Die Wasserversorgung im Mittelalter, Mainz 1991
Gilchrist, R. en H. Mytum (red.) Advances in Monastic Archeology, BAR British Series 227 1993
Gilchrist, R. en H. Mytum (red.) The Archeology of Rural Monasteries, BAR British Series 203 1989
Price, R. en M. Ponsford (red.) St. Bartholomew’s Hospital, Bristol, The Excavation of a Medieval Hospital: 1976-8, CBA Research Report 110, Council for British Archeology 1998
Rahtz, P. en S. Hirst Bordesley Abbey, British Archeological Reports 23, Oxford 1976
Hertog, W.E. den, De abdij van Loosduinen, Cisterciënzerinnenklooster van 1229-1572, Den Haag 1997
Moor, G. de, Verborgen en geborgen. Het Cisterciënzerinnenklooster Leeuwenhorst in de Noordwijkse regio (1261-1574), Hilversum 1994
Herweijer, N. e.a. (red.) Zusters tussen twee beken, Graven naar klooster Ter Hunnepe, AWN-reeks no.1, Deventer 1998
Hiddema, S. En C. Tromp, Inventaris van archieven van kloosters in de provincie Groningen, Groningen 1989
Tromp, C. (red.), Groninger kloosters, Groninger Historische Reeks 5, Assen 1989
Ronner, D.J. ‘Overblijfselen van middeleeuws kloosterleven in Groningen’, in: Groninger Kerken 3, 1986
Hermans, Jos.M.M., Middeleeuwse handschriften uit Groningse kloosters, Groningen 1988
ADUARD
Post, R.R. Het Sint-Bernardusklooster te Aduard Archief voor de geschiedenis van het aartsbisdom Utrecht 47 (1922) en 48 (1923)
Smits, E.J.F. & W.J. Formsma Gedenkboek 750-jarig bestaan van Aduard Groningen 1954
Nanninga Uiterdijk, J. Geschiedenis der voormalige abdij der Bernardijnen te Aduard, Groningen 1870
Arkema, J. e.a. (red.) Een klooster, drie dorpen 1192-1992, Geschiedenis van Aduard, Den Ham en Den Horn, Bedum 1992
Brugmans, H. De kroniek van het klooster Aduard in Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap, 23, Amsterdam 1902.
Giffen, A.E. van Das St Bernardus Kloster in Aduard Bonner Jahrbücher 168.
Praamstra H. & J.W. Boersma Die archäologischen Untersuchungen der Zisterzienserabteien Clarus Campus (Klaarkamp) bei Rinsumageest (Fr.) und St. Bernardus in Aduard (Gr.) Palaeohistoria XIX, 1977.
Boersma, J.W. Aduard Bulletin K.N.O.B., Nieuwsbulletin 9.
Peters, C.H. Beschrijving van oud-Groningerland in: Bulletin van den Nederlandschen Oudheidkundige Bond, 2e serie, 10e jg. nr. 4, juli 1917
Peters, C.H. Oud-Groningerland, ‘s-Gravenhage 1912
Peters, C.H. Oud Groningen Stad & Lande, fotomechanische herdruk van 1921, Schiedam 1977
Allen, P.S. ‘The Adwert Academy’ in The Age of Erasmus, Oxford 1914
Akkerman F. En C.G. Santing ‘Rudolf Agricola en de Aduarder Academie’, in Groninger Volksalmanak. Historisch Jaarboek voor Groningen 1987
Rudolph Agricola. Gronings humanist. 1485-1985. Tentoonstelling Universiteitsbibliotheek Groningen, 1985
Wessel Gansfort en het Noordelijk Humanisme. Tentoonstelling Universiteitsbibliotheek Groningen, 1989
Rhijn, M. van, Wessel Gansfort, ‘s-Gravenhage 1917
Hemert, G. van, e.a. (red.), ‘Om niet aan onwetendheid en barbarij te bezwijken’: Groningse Geleerden 1614-1989
Santing, C. Geneeskunde en Humanisme, Een intellectuele biografie van Theodoricus Ulsenius (c.1460-1508), Rotterdam 1992
Bedaux, J.C. Hegius Poeta, Het leven en de Latijnse gedichten van Alexander Hegius, Deventer 1998
Santing, C. ‘Heimwee naar de Muzen en Venus, Friese humanisten en Italië, vijftiende eeuw’ in: Botke, IJ. e.a. (red.) Ziedaar Italië, vijf eeuwen Friezen en Groningers in Italië
Velden, H.E.J.M. van der Rodolphus Agricola (Roelof Huusman), Een Nederlandsch humanist der vijftiende eeuw, Leiden 1911
Alma, A. Le Bienheureux Emmanuel, Nettetal-Breyell 1962
Vinhuizen, Jb, Van kloosterschool tot kloosterboerderij, in: Groningsche Volksalmanak 1919
Boersma, J.W. en H. E. van Gelder, De muntvondst van boerderij ‘Langeveld’ onder Feerwerd, in: Groningse Volksalmanak 1972-1973
Kat, W.W. Voormalige kloosterlanderijen in Hoogkerk, Leegkerk en Dorkwerd, syllabus, Hoogkerk 1986
Folkerts, J. ‘Uit de geschiedenis van Zuidlaarderveen, het oude Everswolde’ 1e deel, in: Nieuwe Drentse Volksalmanak, 98e jg. 1981
Folkerts, J. ‘Uit de geschiedenis van Zuidlaarderveen, het oude Everswolde’ 2e deel, in: Nieuwe Drentse Volksalmanak, 99e jg. 1982
Dijkstra, C.E., Het nonnenklooster Essen, in: Groningse Volksalmanak 1976-1977
Broek, J.F.J. van den, Het klooster Trimunt, in: Groningse Volksalmanak 1974-1975
Magnin, J.S. De voormalige kloosters in Drenthe, Groningen 1835 [Maria’s Kamp, blz.106-198]
Wieringa, W.J. Het Aduarder Zijlvest in het Ommelander waterschapswezen, Groningen 1946
Delvigne, J. En H. Elerie (red.) Het Reitdiepgebied, Boedelbeschrijving van een rijke erfenis, Groningen 1994
Kooper, J. Het waterstaatsverleden van de provincie Groningen, Groningen 1939
Rietema, S.P. Het Westerkwartier van de provincie Groningen, overdruk uit het "Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap", 2e serie, deel XLII, 1925, afl. 2.
Kloppenburg, D. De waterstaatkundige ontwikkeling van het Westerkwartier, in: Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, 2e reeks, dl. LXI, no. 5.
Pronk-Wiersema, L.M. en J.J. Delvigne Het reilen van de zijl, enkele 15e eeuwse regels van het Aduarderzijlvest, syllabus Streekhistorische Vereniging Middagherland, Ezinge 1988
Meijer, F. De stenen letters van Aduard, Groningen 1999
Markowski, R-P Kloster Zinna, Kloster Zinna
Ekkers, R. De droeve moeder van Aduard, Groningen 1992
Jan van Scorel, Catalogus tentoonstelling Centraal Museum Utrecht 1955
Faries, M. ‘Scorels altaarstukken en zijn atelier’ in: Jan van Scorel in Utrecht, Centraal Museum Utrecht 1977
Niemeijer, J.W. Restauratie van de luidklok en het torenuurwerk van de Abdijkerk te Aduard, Amsterdam 1989
Heiden, P.C. van der NH-kerk Aduard, Bouwhistorische documentatie en waardebepaling, Rijksgebouwendienst 1992
Mol, J.A. ‘Ziekenzorg voor kloosterlingen: de infirmerie’ in: Over kaken, broodbanken & etstoelen, sporen van middeleeuws nederland, E. Koch e.a. (red.), Utrecht 1995
Loer, J. Abdijkerk Aduard, De 13e eeuwse ziekenzaal van de voormalige Sint Bernardusabdij, brochure Museum Sint Bernardushof 1997
Heiden, P.C. van der ‘De middeleeuwse tegelvloer van Aduard’ in: Groninger Kerken nr. 1 1996
Berg, M. van den, ‘Middeleeuwse tegelvloeren in Friesland en omgeving’ in: Bulletin Stichting Alde Fryske Tsjerken, III, 24
ziekenzorg en ziekenhuizen in de middeleeuwen
Jetter, D. Das europäische Hospital, Von der Spätantike bis 1800, Köln 1986
Jetter, D. Geschiedenis van de geneeskunde, Utrecht 1992
Mackenbach, J.P. ‘Vier middeleeuwse hospitalen in Noord-Frankrijk’, in: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 1993; jg.137, nr. 51
Mackenbach, J.P. ‘De kriebelziekte en het Isenheimer altaar’, in: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 1995; jg.139, nr. 51
Kealey, E.J. Medieval Medicus, Baltimore 1981
Hollestelle, J. De steenbakkerij in de Nederlanden tot omstreeks 1560, Arnhem 1961
Hermans, Jos.M.M. ‘Cisterciënzer handschriften uit Groningen, waaronder een handschrift uit het Zuid-Groningse klooster Essen/Jesse (1474)’ in: D.E.H. de Boer e.a. (red.) Het Noorden in het midden, Groninger Historische Reeks 17, Assen 1998
Hermans, Jos.M.M. Middeleeuwse handschriften uit Groningse kloosters, Groningen 1988
Hermans, Jos.M.M. en Gerda C. Huisman (red.) Aan de ketting, Boek en bibliotheek in Groningen voor 1669, Groningen 1996
Hermans, Jos.M.M. ’Laatmiddeleeuwse boekcultuur in het Noorden: zoeken en vinden’, in: Jos.M.M. Hermans en Klaas van der Hoek (uitg.) Boeken in de late Middeleeuwen, Groningen 1993
bewaard gebleven handschriften uit Aduard
1. Kroniek van Aduard, Groningen, Rijksarchief, 1192-1522, Latijn, eerste kwart 16e eeuw, 8 bladen perkament
2. Kroniek van Aduard, Berlijn, Koninklijke Bibliotheek, 1192-1485, -1578
Kroniek van Aduard, Den Haag, Koninklijke Bibliotheek (18e eeuws schrift)
Kroniek van Aduard, Leiden, Universiteitsbibliotheek (kopie van ‘Den Haag’)
Kroniek van Aduard, Groningen, Universiteitsbibliotheek Hs. 136 (17e eeuws schrift)
Kroniek van Aduard, Groningen, Universiteitsbibliotheek Hs. 135 (18e eeuws schrift, kopie van Hs. 136)
Kroniek van Aduard, Groningen, Universiteitsbibliotheek PE 93 (17e eeuws schrift, gelijk Hs. 135 en 136)
Kroniek van Aduard, Groningen, Rijksarchief Hs.4 nr.2 (register Feith), (18e eeuws schrift, tekst gelijk aan voorgaande)
3. Augustinus, Super Evangelium Joannis van Richard van St. Victor, ca. 1200, Brussel Koninklijke Bibliotheek, met eigendomskenmerk van Aduard: ‘Iste liber pertinet in Adewart, ordinis Cisterciensis’, ‘ dit boek behoort toe aan Aduard, van de Cisterciënzer orde’.
4. Exordium Magnum Cisterciense, 1420, Emden Bibliothek der grossen Kirche
5. Diverse Cisterciënzer teksten, 15e eeuw, Emden Bibliothek der grossen Kirche
6. Bernardus, Formulae honestae vitae, 15e eeuw
7. Diverse teksten (o.a. aflaten), 15e eeuw, Emden Bibliothek der grossen Kirche
8. Cartularium van het Aduarder Zijlvest, vanaf 1534, Groningen Universiteitsbibliotheek Hs. Add. 302
9. Gesta Barlaam et Iosaphat, ca. 1200, Brussel Koninklijke Bibliotheek Hs. 8425-27